Баламыз және әжемізбен 10 күн Кореяда болдық: не түйдік және қандай әсер алдық?
Баламен саяхаттаған қалай екенін, қанша қаражат жұмсағанымызды және жіберген қателіктерімізді айтып береміз.
Сәлем, менің атым Гүлнәр! Биыл наурыз айында отбасымызбен бірге Оңтүстік Кореяға саяхаттап қайттық. Төрт адам болып бардық: мен, жұбайым, бір жарым жастағы баламыз және 71 жастағы енем. Бастапқыда Жапонияға барып, жолай Кореяны да көргіміз келген, бірақ бізге виза бермеді. Сондықтын он күнді Кореяда өткіздік, бағытымыз мынандай болды: Сеул – Пусан – Чеджу – Сеул.
Дайындық
Ұшақ билеттері. Желтоқсан айында Air Astana-ның жеңілдіктері кезінде Aviasales.kz сайтынан сатып алдық. Шынымды айтсам, сатып аларда ауа райы болжамын дұрыстап тексермедік, наурыздың басында Сеулде жылы болады деп ойладық (спойлер: олай емес екен). Сөйтіп, 11–21 күндер аралығын таңдадық, төртеуімізге 803 мың теңге төледік. Баламыздың жеке орны болған жоқ, әрқайсымызда барып-қайтуға 23 кг жүк болды.
Сатып алмас бұрын мен банк карталары туралы мақаланы оқып шықтым және барлық төлемді, соның ішінде сапар алдындағы және сапар барысындағы төлемдерді Freedom SuperCard картасымен жасадым. Сапардың соңына қарай шамамен 66 мың теңге көлемінде кешбек алдым.
Баспана. Тұратын жерді ақпан айының басында брондадым. Қасымызда апа мен шауып жүргенді жақсы көретін кішкентай бала болған соң жайлылықты ойлап, көбіне Airbnb арқылы пәтер жалдағанды дұрыс көрдім. Бірақ Чеджу аралындағы Согвипхо қаласында пансионатқа жайғастық, дегенмен ол да екі бөлмелі, шағын асүйі бар кең әрі ыңғайлы нөмір еді — оны Booking арқылы брондадық.
Баспана іздеген кезде менің нақты талаптарым болды:
ауданы кем дегенде 33 шаршы метр;
мүмкіндігінше 1–2-қабат не лифті бар үй;
асүйі мен кір жуғыш машинасы болуы тиіс;
ал бір түнге бағасы 50 000 теңгеден аспауы керек.
Сеулдің орталығындағы баспана бағасы тым қымбат болып шықты — біздің сомаға бір ғана жатын бөлмесі мен қосымша матрасы бар бөлме алуға болатын еді. Бірақ мен ешкімнің жерде ұйықтағанын қаламадым (Кореяда бұл қалыпты жағдай екенін білсем де).
Сол себепті балама аудандарды ChatGPT көмегімен іздедім — жолым болды деп айта аламын.
- Сеул: теміржол вокзалы маңында және Хонгик университеті орналасқан ауданда — бір түнге шамамен 40 000 теңге.
- Пусан: Кваналли жағажайының жанындағы пәтер — бір түнге 57 000 теңге.
- Чеджу: Согвипхо қаласындағы пансион — бір түнге 34 000 теңге.
Баспанаға барлығы 425 мың теңге төледік.
Құжаттар. Брондағаннан кейін мен e-KETA-ға өтініш бердім. Жақсы жаңалық: 70 жастан асқан адамдар мен балаларға анкета толтырудың қажеті жоқ. Сондықтан өтінішті өз атымнан және жұбайымның атынан жібердім. Оның өтініші бірден мақұлданды, ал маған екінші рет жібергенде ғана рұқсат келді. Барлығы 12 000 теңге жұмсадық (әр өтінішке 4 000 теңгеден).
Бірге алып барған заттарымыз. Әрқайсымызға үш жиынтық киім, көктемгі күртешелер, баскиімдер, тіпті қолғап пен шарф та алдық (шынымды айтсам, олар маған расымен керек болды). Ұлым үшін Babyzen Yoyo арбасы, Ergobaby рюкзагы, дәрі-дәрмек қобдишасы, шамамен 25 дана жөргек, кептірілген нан мен су құятын ыдыс алдым. Сақтандыруды балаға ғана рәсімдедім. eSIM-ді Yesim арқылы сатып алдым — 15 күнге 5 ГБ, бағасы 6 640 теңге. Интернетті үнемдеп қолданғаным соншалық, жартысын ғана жұмсадым (пәтерлерде Wi-Fi-ға қосылып жүрдім).
Қалай ұшып жеттік?
Алматыдан Сеулге дейін түнде ұштық, баламыз мазасызданған жоқ. Мен үнемдеймін деп ақылы орындарды сатып алмап едім, нәтижесінде орындықтардың арасы тым тар көрінді — бұл күйеуіме (бойы 186 см) және апаға қолайсыз болды. Бірақ ұшақтағы бос тұрған апаттық қатардағы орындарға отырмай-ақ қояйық дедік: ондағы орындықтардың шынтақ қойғыштары көтерілмейді, сондықтан баланы ортамызға жатқызып, шалқайтып жатқызып ұйықтата алмас едік.
Қалаға жеткен соң әуежайдан орталыққа дейін жүретін AREX пойызына бір реттік билет сатып алдық та, теміржол вокзалына қарай жол тарттық — біз пәтерді сол маңнан жалдаған едік. Станциядан жаяу барып, пәтерге жеткен бойда жергілікті ландшафтың ерекшелігін бірден сездік: Алматыдағыдай «жоғары» мен «төмен» ғана емес, Сеулде нағыз америкалық сырғанаққа мінгендейсің. Оның үстіне, қала біз күткеннен салқындау болып шықты: күн көзі түскен жерде жылы болса, көлеңкеде қатты ызғырық жел соғып тұрды.
Ескеретін жайт: Кореяда Google Maps қолданбасын оффлайн режимде жүктеп алуға болмайды әрі ол жаяу бағыттарды да көрсетпейді. Мысалы, аялдамадан бар-жоғы 15 минут жаяу жететін жерге карта бізге тек басқа автобусқа отыруды ұсынатын. Мен Naver және KakaoMap-ты да жүктеп алдым, бірақ үйреншікті Google Maps-ты қолданып жүрдім.
Қайда бардық, не ұнады?
Баратын жерлерімізді де ChatGPT-мен бірге жоспарладым: қызығатын нәрселерді, өзімізді және жалпы бағытты сипаттап бердім. Нәтижесінде дайын бағдарламаны негіз ретінде алып, жеткен кезде өзімізше өзгертіп, импровизация жасадық.
Бақытымызға орай, біздің апамыздың шыдамы мықты — күн сайын 18 мыңнан астам қадам жүріппіз: таңғы 9–10 шамасында оянып, сағат 10-да үйден шығып, кешкі 7–8-ге дейін серуендеп жүрдік.
Сеулде көп жерге барыппыз:
- Seullo 7017 (эстакада орнындағы жаяу жүргіншілер аймағы).
- Кёнбоккун сарайы.
- Коряның ұлттық этнографиялық музейі.
- Заманауи өнер музейі
- Bukchon Hanok Village.
- Leeum Museum.
- Мёндон базары.
- Kyobo кітап дүкені.
- Бізге қатты ұнаған үйдің қасындағы Хёнчхан саябағы.
Көптеген музейге тегін кірдік немесе тұрақты экспозицияны тегін көретін мүмкіндік болды. Кейбір жерлерде азғантай ақы төледік (мысалы, 333 теңге), ал кейбір музейлерге ашық есік күндеріне дөп келіп кірдік.
Баламызға Ұлттық этнографиялық музей қатты ұнады деуге болады: күн шуақты еді, ол аулада көп жүгіріп ойнады, кейін арнайы тартылған торы мен түрлі-түсті баспалдақтары бар ойын алаңына бардық. Музей аумағында балаларға арналған бөлек музей де бар екен, бірақ біз барғанда ол жабылып жатқан еді, әрі үлкендеу балаларға арналған орын сияқты көрінді. Барлық музейде емізуге арналған бөлме және жөргек ауыстыруға ыңғайлы үстелі бар дәретханалар болды — баланың жөргегін ауыстыру еш қиындық тудырмады. Жалпы Кореядағы дәретханалар таза әрі ыңғайлы.
Чеджуден кейін Сеулге қайта оралғанда асықпай жүрдік: шамамен екі күнімізді шопингке, ал бір күнді Заха Хадид жобалаған мәдени орталық — Dongdaemun Design Plaza-ға баруға арнадық.
Пусанда ауа райы суық болды, сондықтан біз тек «корейлік Санторини» деп аталатын Камчхон ауылын көруге шықтық. Кейін қалалық музейге бардық, бірақ ол бізге мүлде ұнамады — Жапон империялық әскерінің музейі де сондай әсер қалдырды. Бұл қаланы мен онша түсіне алмадым: Пусан тұтастығы сезілмейтін, орталығы жоқ қаладай көрінді. Дегенмен кешкі ас ішетін орындарды өте жақсы таңдаппыз.
Хёнчхан саябағында
Хёнчхан саябағының маңында орналасқан дәмхана
Ұлттық этнографиялық музейіндегі балаларға арналған балалар алаңы
Пусандағы Камчхон ауылы
Чеджудо аралында
Чеджуде көлік жалдаймыз деп жоспарлаған едік, бірақ ойлағанымыздай болмады — халықаралық жүргізуші куәлігі керек екен. Пансионаттың маңында серуендеп, теңіз жағалауына және қалаға барып қайттық. Мандарин жеп көрдік, бірақ фермаға бармадық. Ауа райы өте суық болды, дегенмен қала мен айналасындағы аудандар бізге ұнады. Оңтүстік Кореяның ең биік нүктесі саналатын сөнген Халласан жанартауына шығу үшін мұнда қайтып келер едім.
Қайда және не жедік?
Таңғы асты үйде ішетінбіз, түсте кофе мен тоқаш алып (үш адамға шамамен 20 мың вон), кештеу уақытта түскі-кешкі асты бірге ішетінбіз. Үнемдеу үшін емес, жай ғана күн тәртібіміз солай болды.
Мұнда CU, 7eleven, GS25 сияқты азық-түлік сататын дүкендер әр бұрышта бар. Егер күйеуім екеуміз ғана саяхаттап жүрсек, бәлкім, солардан жиірек тамақтанар едік. Бірақ қасымызда бала мен апа болғандықтан ондай дүкеннен бір-ақ рет түстендік: дайын күріш, пицца және онигири алдық. Ал тез пісетін кеспені Алматыдағы CU-ден де ала аламыз ғой.
Кореяның тағамдары мен, апа және баламыз үшін тым ащы болып шықты. Біз шошқа етін жемейміз, ал ол мұнда көбіне барлық жерде кездеседі. Сондықтан тапсырысты алдын ала нақтыламай, кездейсоқ бір нәрсе алып қойсақ, ішінде шошқа еті не ащы тағам болса, бәрін жұбайым жеп қоятын. Пусанда бізге жапон тағамдары жақсы болды: суши, мисо-сорпа, асшаяндар. Кейде түрік не еуропалық кафелерді де көрдік, бірақ бәрібір корей не жапон тағамдарын таңдайтынбыз. Бірде Leeum Museum of Art музейіне жақын жерде орналасқан мишлендік мейрамханада түстендік. Оған кездойсоқ тап болып, 20 мың теңгеге дәмді тамақтандық.
В мишленовском ресторанчике
Там же
Стандартный перекус
Мандарины на базаре в Согвипхо
В пусанском курином ресторанчике
Ужин в японском ресторане (Пусан)
Булочная рядом с квартирой в Сеуле
Нақты бір мейрамханаларды ұсыну қиын, себебі Кореяда олардың саны өте көп. Біз әрдайым ішкі түйсікке сүйеніп, бағасына қарап таңдайтынбыз. Үш адамға арналған үш тағам үшін мейрамханада шамамен 15 мың теңге (шамамен 45 мың вон) төлейтінбіз. 10 күн ішінде кафе, супермаркет пен мейрамханаларға барлығы 288 мың теңге жұмсадық.
Қала арасында және ішінде қалай жүріп-тұрдық?
Біз тек қоғамдық көлікке міндік. 7eleven дүкенінен көлік карталарын сатып алып, жолға шықтық. Сеулдің метросына сөз жоқ. Қаласаң, лифт әрқашан табылады, ал егер ол алыс болса, күйеуім баланың арбасын өзі көтеріп, баспалдақпен түсіріп-көтеретін (эскалатормен өтуге болмайды, бірақ біз бұл ережені бұзып жүрдік). Балаңмен саяхатта бастысы — оның әкесін бірге ала шығу керек деген сөз бекер емес екен.
Ал автобусқа арбамен міну ыңғайсыз болды. Біз бәрі сияқты алдыңғы есіктен кіретінбіз, ал кейде өзгелерге кедергі болмас үшін арбаны жинауға тура келетін, себебі корей автобустарында арбаларға арналған бөлек орын жоқ. Бақытымызға орай, қасымызда бала болғандықтан әрдайым орын беретін, бірақ апамызға келгенде бұлай болмады. Бұл маған өте оғаш көрінді, өйткені корейлер үлкендерді ерекше құрметтейді ғой.
Қоғамдық көлікте жолақының бастапқы бағасы — шамамен 410 теңге (1200 вон). Шыққан кезде картаны қайта тіркеп, кейде қосымша ақы төлеу қажет болады, бәрі жүрген қашықтыққа байланысты. Бір ғана көлік картасы бүкіл ел бойынша жарамды. Он күн ішінде үшеуміз шамамен 40 мың теңге жұмсадық.
Бала көбінесе арбада отырды, кейде рюкзакка отырғызып немесе қолымызға алып жүрдік. Мүмкіндік болғанда өз бетінше серуендеуіне рұқсат бердік.
Қалааралық сапарларға кеткен шығын (барлығымыз үшін жалпы сома):
- Пусанға — KTX пойызымен, 57 000 теңге.
- Чеджуге — ұшақпен, 43 000 теңге.
- Сеулге кері қайту — ұшақпен, 32 000 теңге.
Апамызға KTX пойызының билетін жарты бағаға алдық, ал ұлымыз мүлде тегін мінді. Соған қарамастан оның өз атына тіркелген, орны көрсетілген жеке билеті болды.
Ел ішінде тек қол жүгін алып жүрдік. Мен Bounce қосымшасын жүктеп алып, үлкен чемоданды вокзалға жақын жердегі GS25 супермаркетінде қалдырдым. Бұл қызметке төрт тәулік үшін шамамен 10 000 теңге төледік.
Қандай қиындық болды?
Ауа райы. Сапарымыздың ең осал тұсы осы шығар. Екінші-үшінші күні бәріміз түшкіріп бастап, анда-санда мұрнымыз бітіп, суық тигендей болды. Бақытымызға орай, қызуымыз көтерілген жоқ, кейін бір кезде «саяхатшы иммунитеті» іске қосылып, саяхатымызды әрі қарай жалғастыруға күш берді.
Баспана. Кореяда үйлерді аса қатты жылытпайды. Біз үйдегі 24–25 °C температураға үйреніп қалғанбыз, ал ол жақта шамамен 20–21 °C болғандай сезілді. Алғашқы пәтерде салқын әрі ылғалдылық жоғары болғаны соншалық, баламыз кроссовкасын киіп жүретін. Тағы бір таңғалғанымыз — кейбір пәтерлерде душ пен унитаз бір тұста орналасқан: поддон да, перде де жоқ. Біз қатты қымсанбадық, бірақ кей адамдар үшін күтпеген жайт болуы мүмкін.
Пусандағы пәтеріміз бәрінен күшті болды: жаңа үй, кір кептіретін машина, смарт унитаз және тұрған жері де жақсы — жағажайдан екі қадам жерде. Ал Чеджудағы жағдай керісінше еді: 90-жылдар стиліндегі пансионат, бірақ теңізге шығатын терезе мен антикварлық туалет үстелі бар.
Қорытынды
Оңтүстік Кореяда бала аз, сондықтан біз қайда барсақ та, бәрінің назары бізге ауып жүрді. Кореяның барлық әжесі ұлымызға тәнті болды деп әзілдеп қоямыз. Чеджу аралының өзінде автобус жүргізушісі оған піспенан беріп, ал бір дәмханада бариста-апай оны құшағына алып, біз ас ішіп болғанша көңілін аулап отырды.
Баламен 10 күн бойы белсенді түрде қала аралау — бұл, әрине, көп екен. Жақсысы, біз үшеу едік: соңғы күндері күйеуім екеуміз көбірек оңашада серуендеп, апамыз мен баламыз үйде демалды. Корейлік демалыстың бір түрі — онсэнге не чимчильбанға барамын деп жоспарлаған едім, бірақ күн тым суық болған соң, ауырып қаламын ба деп қорықтым.
Осы сапарға шыққанымызға мүлде өкінбедік. Апамыз басқа мәдениетті көрді, баламыз үшін жаңа көкжиек ашылды (дамудың жаңа кезеңі басталатынына сенімдімін), күйеуім екеуміз Оңтүстік Корея 10 күннің бәріне тұрарлық ел екенін түсіндік, ал Жапонияға барғанда одан да көп шығындалар едік. Тағы да осылай саяхатқа шығар ма едік? Бәлкім, шығармыз — бірақ наурызда емес. Ал әзірге көрген-білгеніміді айтып берейік дедік — кім білсін, біреуге пайдасы тиер!
