Қазақстанда паспорт алу: қадам-қадам нұсқаулық
Кім паспорт ала алады? Паспортқа өтініш беру үшін қандай құжаттар қажет? — осы және басқа да сұрақтарға жауап береміз.
Бәріміз білетіндей, Қазақстан Республикасы азаматтарының жеке басын куәландыратын екі құжат бар. Егер жеке куәлік республиканың аумағында қолданылатын болса, паспорт шетелге шығуға арналған. Паспорт шетелге шығатын кезде сіздің өзге елде жүріп-тұруыңызға қажет.
Қазақстан Республикасының азаматтары халықаралық паспортты алуға міндетті емес. Мұндай жауапкершіліктің жеке куәлігі жоқ тұлғаларға ғана қатысы бар. Сондықтан паспорттың уақыты бітсе де, жаңа паспорт жасату не жасатпауды өзіңіз шешесіз. Ал егер шетелге жұмыс бабымен немесе саяхаттап шығатын болсаңыз ескі төлқұжаттың мерзімі біткенше бір ай бұрын жаңа паспортқа өтініш беріп, дайындап алғаныңыз жөн.
Кім паспорт ала алады?
Қазақстан Республикасы паспортын тек Қазақстан Республикасының азаматтары ала алады. Паспорт алу Қазақстан азаматының өз еркімен жүзеге асырылады және оның жасына қарамастан беріледі. Ол республика аумағында және шетелде Қазақстан Республикасы азаматының жеке басын куәландырады.
Қазақстанда паспортты қайдан алуға болады?
Паспортты Қазақстанның барлық қаласында және облысында орналасқан Халыққа қызмет көрсету орталықтарында (ХҚКО) өтініш беру арқылы рәсімдеуге болады. Паспорт алу үшін сіз тұрғылықты жеріңіз немесе уақытша тұратын жеріңіз бойынша орталыққа бара аласыз.
Сонымен қатар оған электронды үкіметтің порталында да онлайн тапсырыс бере аласыз. Бірақ онлайн паспорт алу паспорттың мерзімі аяқталған жағдайда ғана жаңасына айырбастау үшін рұқсат етіледі. Ал егер паспортты алғаш рет алатын болсаңыз, тек ХҚКО-да жасата аласыз.
Негізгі қажетті құжаттар тізімі
Паспортты алуға өтініш беру барысындағы негізгі құжаттар тізіміне көз жүгіртсек:
- Жеке куәлік.
- Төлқұжат үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы түбіртек.
Егер де ХҚКО-ға барып, сол жерде өтініш берсеңіз паспортқа қажет фотоға да сол жерде түсіп, салық құнын да сол жерде төлей аласыз.
Балаға паспорт алу үшін мына құжаттар керек:
- баланың туу туралы куәлігі;
- ата-анасының біреуінің жеке куәлігі және жеке куәліктің иесі өтініш берген кезде баланың қасында болуы керек;
- мемлекеттік баж төленгені туралы түбіртек;
- егер де баланың бұрынғы паспорты бар болса, алып келген жөн.
Паспортқа арналған фото
Паспортқа қажет фотоны сіз не орталықта жасата аласыз, не өзіңізбен алып келсеңіз болады.
Сіздің фотоңызға қойылатын басты талаптар:
- Өлшемі: 45х35 мм.
- Бет-бейне фотосуреттің 70-80%-ын алуы тиіс (32-36 мм).
- Бас биіктігі 27-40 мм аралығында болуы керек.
- Фотосурет сапасы жеке басты куәландыратын құжаттар үшін ұсынылатын сапаға сәйкес болуы керек.
- Фотосуреттің жасалу мерзімі: құжат тапсырылғанға дейін 6 айдан кешіктірілмей түсірілуі тиіс.
- Түсірілу әдісі:
- Қалың фотоқағазға басып шығару.
- Алдынан, жарық жерде түсірілуге тиіс.
- Бейтарап бет көрінісі, ауыз жабық тұруы керек..
- Компьютерлік өңдеуге, ксерокөшірме және модельдеуге тыйым салынған.
- Бас киім: медициналық және діни себептерді қоспағанда, бас киіммен түсуге рұқсат жоқ. Бет толық ашық болуы керек, көлеңке түспеуі қажет.
Толық нұсқаулық орталықтың сайтында бар.
Паспортқа өтініш беру кұны қандай?
Паспорттың бет санына байланысты төленетін құны да әртүрлі:
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап 1 АЕК — 3 932 теңге екенін атап өтейік:
- Паспорт (36 бет) — 31 456 теңге (8 АЕК).
- Паспорт (48 бет) — 47 184 теңге (12 АЕК).
- Балалар паспорты — 15 728 (4 АЕК). Айта кетейік, баланың төлқұжаты 24 беттен тұрады.
Паспорт қанша уақытта дайын болады?
Паспортты өтініш берген күннен бастап 15 жұмыс күні ішінде алуға болады. Егер сізге паспортыңыз шұғыл түрде қажет болса, сіз бөлек ақы төлеу арқылы паспорттың дайындалу мерзімін қысқарта аласыз.
Құжаттарды жеделдетілген тәртіппен алу үшін төленетін қаражат:
- Астана, Алматы, Шымкент қалалары және облыс орталықтары үшін:
- 1 (бір) жұмыс күніне дейін — 3 372 теңге;
- 3 (үш) жұмыс күніне дейін — 1 771 теңге.
- Облыс аудандары мен қалалары үшін:
- 7 (жеті) жұмыс күніне дейін — 678 теңге.
Дайын паспортты қалай алуға болады?
Сіздің паспортыңыз дайын болғанда өтініш беру кезінде көрсеткен телефон нөмеріңізге хабарлама келеді. Өзіңіз өтініш берген ХҚКО бөлімшесіне барып, кезекке тұрып, дайын паспортыңызды алып кете аласыз. Өзіңізбен міндетті түрде жеке куәлігіңізді алып бару керек, өтініш нөмері жазылған түбіртекті де ұмытпаңыз.
Жиі қойылатын сұрақтар
Паспортымды жоғалтып алған жағдайда не істеймін?
Паспортыңызды қайта алу үшін тұрғылықты жеріңіз бойынша немесе уақытша тұратын жеріңіз бойынша ХҚКО-ға тікелей барып, мынаі құжаттарды тапсыру қажет:
- Жеке куәлік.
- Қалай жоғалтқаныңыз туралы ақпарат жазылған төлқұжатты қалпына келтіру туралы жазбаша өтініш.
- Мемлекеттік баждың төленгенін растайтын құжат.
Паспортты 15 жұмыс күні ішінде қайта жасап береді. Егер шұғыл түрде паспорт алу қажет болса, қосымша ақы төлеп, жеделтуге болады.
Шетелде паспорт жоғалтсам ше?
Егер сіз шетелде жүргенде Қазақстан Республикасы азаматының паспортын жоғалтып алсаңыз, сізге Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкілдіктеріне немесе консулдық мекемелеріне хабарласу қажет. Міндетті түрде елшілікке баруыңыз керек.
Бұл жағдайда сізге елге қайтып кіруіңіз үшін арнайы анықтама беріледі. Ал жоғалған құжатты қалпына келтіру үшін тұрғылықты жеріңіз бойынша ХҚКО-ға жүгінесіз.
Жеке куәліксіз паспортты рәсімдеуге бола ма?
Жоқ, болмайды. Паспорт алу үшін сізге міндетті түрде жеке куәлігіңізді көрсету керек.
Екі паспорт алуға бола ма?
Егер паспорттың мерзімі өтіп кесе, паспорт бүлінген, ескірген немесе тұлғаны анықтау мүмкін болмаған жағдайда паспортты ХҚКО-ға жаңа паспорт алуға өтініш берген кезде тапсыру қажет. Екі паспорт ұстауға болмайды.
Егер ескі паспортта шетелге кіруге жарамды виза болса, өтінішіңіз бойынша паспортты өзіңізде қалдыра аласыз. Бұл жағдайда жарамсыз төлқұжаттың бір жағы тесіліп, иесіне қайтарылады. Кейбір жағдайларда ескі паспортыңыздағы визаны жаңа паспортыңызға көшіруге рұқсат етіледі.
Паспортқа қалай өзгерту енгізе аламын?
Егер аты-жөніңізді өзгерту керек болса, ХҚКО-ға барып, өтініш жазасыз. Ол үшін қажет құжаттар:
- Жеке куәлік.
- Енгізілетін мәліметтің дұрыстығын растайтын құжатт (туу туралы, неке / некені бұзу туралы куәлік).
Қорытынды
Жоғарыда айтып өткендей, Қазақстан азаматының халықаралық паспорты шетелге шығу үшін қажет және ол кез келген жастағы азаматқа беріледі. Паспорт алу не алмау сіздің өзіңіздің шешіміңізге байланысты.
Паспорт алу үшін қажетті құжаттар: жеке куәлік, мемлекеттік баждың төленгенін растайтын түбіртек, ал бала паспорт аларда туу туралы куәлік керек. Паспортты ХҚКО арқылы немесе egov.kz порталы арқылы онлайн алдыруға болады, бірақ онлайн өтініш тек паспортты жаңарту үшін қабылданады.
Паспортыңыздың қызығын көріңіз — іші тек визалар мен штамптарға толсын. Әр саяхат сайын жаңа тәжірибе мен естеліктер жинай беріңіз!
