Наурыз-2025: демалыста қайда баруға болады?
Мейрам кезінде саяхаттағанды жақсы көретіндерге арналған виза талап етпейтін елдер.
2025 жылы Наурыз мейрамына орай біз 21-25 наурыз аралығында бес күн демаламыз. Бұл — шағын сапарға аттанып, сергіп қайтуға тамаша мүмкіндік! Көктемде ауа райы жылынып, табиғат жандана бастайды, бірақ туристер легі әлі қатты байқалмайды, сондықтан жақсы бағаға билет сатып ала аласыз.
Айта кететін маңызды жайт — биыл Рамазан айы 29 наурызда аяқталады. Сол себепті мұсылман елдерінде күндіз көптеген дәмхана мен мейрамхана жабық болуы мүмкін. Бұл — рухани тазарып, құлшылық ету кезеңі, сондықтан жергілікті халықтың дәстүрі мен өмір салтын құрметтеуге дайын болған жөн.
Әзірбайжан
Ауа температурасы: +9…+16°C.
Бакуда Наурыз мейрамының сән-салтанаты жер жарады. Баки бульварында концерттер, қойылымдар мен жәрмеңкелер өтеді. Көшелер түрлі-түсті шамдармен безендіріліп, саябақтарда ұлттық билер мен дәстүрлі ойындардан жарыстар ұйымдастырылады. Базарларды аралап, жаңа піскен пахлава, шекербура және довгадан дәм татуға болады.
Қаланың қарбаласынан қашып, ерекше бір жерге барғыңыз келсе, Гобустанға аттаныңыз. Бұл — жасы 40 000 жылдан асқан ежелгі жартастағы суреттері бар қорық. Сондай-ақ мұнда сирек кездесетін табиғи құбылыс — батпақты жанартаулар орналасқан, ол жердің табиғаты Марс ландшафтына ұқсайды. Гобустанға жету оңай емес: қоғамдық көлік жүрмейді, ал такси жүргізушілері жиі бағаны көтеріп жібереді. Сондықтан алдын ала жүргізушімен келісіп алыңыз немесе автокөлікті жалға алыңыз.
Дәстүрлі тұрмыс салтын өз көзіңізбен көргіңіз келсе, Хыналыгқа барыңыз — бұл Әзірбайжанның ең биік таудағы ауылдарының бірі. Мұнда көне үйлер мен жергілікті тұрғындардың қайталанбас мәдениеті сақталған. Алайда жол ауыр: серпантинді жолмен бірнеше сағат жүресіз, бірақ жол бойындағы көріністерге енді сөз жоқ. Егер тау жолдарына үйренбеген болсаңыз, өз ісін жақсы білетін жүргізушімен барған жөн.
БАӘ
Ауа температурасы: +22…+32°C.
Дубай — зәулім ғимараттар мен сауда орталықтарының отаны ғана емес, сонымен қатар бір күндік сапарға арналған керемет қала. Мысалы, таулы Хатта оазисіне баруға болады. Мұнда Хатта бөгетінің көгілдір көлінде қайықпен жүзуге, тау велосипедіне мініп, еңістер мен қыраттарды қызықтауға және айналадағы таулардың керемет көріністеріне тамсануға мүмкіндік бар.
Тағы бір нұсқа — Мусандам түбегіне сапар. Бұл жерді көбінесе «араб Норвегиясы» деп атайды, өйткені мұнда әсем фьордтар, жартасты жағалаулар және мөлдір су бар. Сондай-ақ, Үнді мұхитының (Оман шығанағы) жағалауында орналасқан Фуджейра әмірлігіне баруға болады. Мұнда керемет жағажайлар, бай суасты әлемі (снорклинг пен дайвингке өте қолайлы) және БАӘ-дегі ең көне бекіністердің бірі — Фуджейра қамалы бар.
Сонымен қатар, Абу-Дабиге барып, атақты шейх Заидтың мешітін көруге болады. Ойын-сауықты жақсы көретіндер үшін мұнда Ferrari World Abu Dhabi, Yas Waterworld, SeaWorld және Warner Bros. World парктері бар. Егер Абу-Дабиге ұшып келсеңіз, бұл қалада кемінде бірнеше күн өткізіп, содан кейін Дубайға автобуспен (жол ақысы 35 дирхам) баруға кеңес беремін.
Рамазан айында БАӘ ерекше атмосфераға бөленеді: күндіз қала тынышталып, ал кешке, ауызашардан кейін, қайта жанданады. Туристік аймақтарда мейрамханалар ашық болады, бірақ дастархандар көбіне сырт көзден жасырын тұрады. Егер мерекелік көңіл-күйді сезінгіңіз келсе, ауызашарға бару керек — қонақүйлер мен мейрамханалар мол дастархан жаяды, кешке базарлар мен көшелер жанданып, сауда орталықтары түнге дейін жұмыс істейді.
Грузия
Ауа температурасы: +5…+14°C.
Тбилиси — ерекше жылы атмосферасы бар қала. Ескі қаланы жаяу аралап шығу — ең жақсы шешім болмақ. Қазір Нарикала бекінісі қайта жөндеуден өтіп жатыр, бірақ оған Ботаникалық бақ арқылы (кіру құны — 4 лари) жетуге болады. Саябақ ішіндегі соқпақ жол сізді бекініс қабырғаларына алып келеді, ал қайтарда аспалы жолмен түсіп, керемет көріністерді тамашалауға болады.
Шарап дегустациясы үшін орталықтан тыс орналасқан жерқоймаларды таңдаған дұрыс — онда бағалар қолжетімді әрі атмосферасы да жанға жайлы (ал егер Кахетияға баратын мүмкіндік болса, тіпті керемет болар еді). Қала сыртына шыққыңыз келсе, міндетті түрде Казбегиге барыңыз: жолай көркем Военно-Грузинская жолын, Ананури бекінісін және Жинвали су қоймасын көресіз. Тур сатып алғаннан гөрі, такси жүргізушісімен келісіп, сапарға шыққан тиімдірек әрі қызықтырақ.
Шындығында, Грузиядағы ең жақсы гидтер — таксистер. Ресми экскурсиялардан гөрі жергілікті жүргізушілермен келісіп алу үнемді болады (мысалы, бір адам жеңіл көлікке 15$-ға отырады, ал экскурсиялық көлікке 20-30$-ға мінесіз). Олар тек жол көрсетіп қоймай, қызықты оқиғалар айтып, ерекше жерлерді тауып береді.
Тарихқа қызығатындар Уплисцихеге — жасы 3000 жылға жеткен үңгірлі қалаға бара алады. Алайда ақпараттық тақталар аз болғандықтан, алдын ала аудиогид жүктеп алған жөн.
Көктемде Грузияда туристер аз, тұрғын үй бағалары төмен, ал ауа райы жылы болады. Бірақ таулы аймақтарда қалаға қарағанда салқындау екенін ескеру керек. Сонымен қатар, шығынды азайту үшін такси жүргізушілерімен сапарыңыз жайлы алдын ала келісіп алған дұрыс.
Қырғызстан
Ауа температурасы: +5…+15°C.
Бішкек — таулар мен ұлттық мәдениетті ұнататындар үшін тамаша бағыт. Алматыдан көлікпен немесе автобуспен 4-5 сағат ішінде жетуге болады. Наурызды Бішкекте атап өту — нағыз бақыт: дәстүрлі ойындар (көк бөрі, қыз қуу), концерттер, ұлттық билер және, әрине, дәмі тіл үйіретін қырғыз тағамдары — бешбармақ, құрт, бауырсақ. Мұның бәрін Ала-Тоо орталық алаңында болады.
Мерекеден кейін Ала-Арча ұлттық паркіне (Бішкектен 17 км жерде) барып, табиғат аясында тыныға аласыз. Мұнда асқақ таулар, тау өзендері мен таза ауа күтіп тұр — тек жылы киінуді ұмытпаңыз. Сондай-ақ Ыстықкөл маңындағы Григорьев және Семёнов шатқалдарына саяхаттауға болады. Жаяу серуен мен таудың көрінісін жақсы көретіндер үшін ерекше бағыттар бар: теңіз деңгейінен 2700 метр биіктіктегі көгілдір Көл-Төр көліне немесе 3330 метр биіктіктегі Рацек үйшігіне соға кетіңіз. Ол жерден Тянь-Шань шыңдарының біріне сапарыңызды әрі қарай жалғастырасыз.
Малайзия
Ауа температурасы: +24…+32°C.
Куала-Лумпурдағы зәулім ғимараттарды тамашалаудан басқа немен айналысуға болады? Камерон Хайлендске барыңыз. Бұл — тау бөктеріндегі аймақ, мұнда жасыл желекті шай плантациялары, құлпынай фермалары және әсем жаяу жүргінші жолдары бар. Шай террасалары арасында серуендеп, дәстүрлі шай фабрикасына баруға болады. Тағы бір нұсқа — ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енген тарихи қала Малакка. Мұнда отарлық дәуір архитектурасын, қытай храмдарын және Малакка өзенінің жағалауын қызықтай аласыз. Ал егер демалысыңызды теңіз жағасында өткізгіңіз келсе, Пангкор аралына барыңыз. Мұнда оқшау жағажайлар, мөлдір теңіз, снорклингке арналған жерлер бар, сондай-ақ ескі голланд бекінісі мен шағын Ұлы Қытай қорғаны орналасқан.
Мысыр
Ауа температурасы: +18…+28°C.
Мысырда Наурыз тойланбайды, бірақ курорттық қонақ үйлер арнайы кешкі астар мен шоу бағдарламалар ұйымдастырады. Күндіз дайвинг, снорклингпен айналысуға немесе маржан рифтеріне теңіз саяхатына шығуға болады. Суасты әлемін ұнатпайтындар үшін шөл даланы джиппен немесе квадроциклмен аралайтын сафари-турлар бар. Тарих пен мәдениетке қызығатындар үшін ең танымал экскурсиялардың бірі — Синай тауы мен Әулие Екатерина монастыріне сапар. Тауға бірнеше сағат көтерілесіз. Ең биігіне түнде көтерілген дұрыс, себебі шыңда отырып, күннің шығуын тамашалай аласыз. Бірақ түнгі ауа температурасы +2°C-қа дейін төмендеуі мүмкін, сондықтан жылы киініп барыңыз.
Тағы бір тамаша нұсқа — Дахабқа саяхат. Мұнда дайвинг пен снорклингке арнғалған әлемдегі ең ерекше орындарының бірі — «Көк құрдым» (Blue Hole) бар.
Өзбекстан
Ауа температурасы: +10…+18°C.
Ташкентте Наурыз кеңінен тойланады, әсіресе «Навруз» этнопаркінде мерекелік концерттер өтіп, халық мәз-мейрам болады. Базарларды аралап, жергілікті тағамдардан дәм татуға болады, мысалы, үлкен қазанда пісірілетін бидай өскінінен жасалған тәтті паста — сумаляк.
Нағыз дәмді палауды туристік мейрамханалардан емес, «Палау орталығынан» немесе шағын шайханалардан табуға болады. Ал «Besh Qozon» көпшілік асыра мақтаған орын сияқты: палауы қарапайым, ал бағасы қымбат.
Табиғат аясында демалғысы келетіндер көктемде ерекше көркем Чарвак пен Чимган аймақтарына барса болады, бірақ бұл кезде келуші саны да көп. Чимгандағы аспалы жол әрдайым жұмыс істеп тұрмайды, сондықтан кестесін алдын ала тексерген дұрыс.
Самарқанға Ташкенттен «Афросиаб» жүрдек пойызымен жетіп алуға болады (жол 2 сағатқа созылады, билет құны — шамамен 10 000 теңге). Пойыз өте жайлы, бірақ мереке күндері билеттер жылдам өтіп кетеді. Ал ерекше атмосфераны сезінгіңіз келсе, Бухараға аттаныңыз — оның көне көшелері, медреселері мен мешіттері таң атарда әдемі боылп тұрады.
Көктемгі Өзбекстан — бұл көрікті жерлер ғана емес, сонымен қатар нағыз мерекелік дәстүрлерді тамашалайтын өлке. Ең бастысы — сапарды алдын ала жоспарлау, өйткені мейрам күндері адам көп келеді.
Түркия
Ауа температурасы: +8…+16°C
Көктемде Ыстанбұлда серуендеп жүргенге не жетсін! Ең бастысы, ыңғайлы аяқкиім киіп алыңыз, өйткені Сұлтанахмет пен Балат сияқты аудандарда тас төселген көше мен төбешік көп.
Босфор жағалауында серуендеп, паромға мінуге болады, бірақ өз басым экскурсиялық круиздерді аса ұнатпаймын. Оның орнына қарапайым қала паромымен Еуропа мен Азия арасында жүзіп өткен дұрыс — сұлулығы жағынан кем түспейді, ал бағасы әлдеқайда арзан. Сондай-ақ осы мезгілде қызғалдақ фестивалі өтетін Эмирган саябағына бас сұғуды ұмытпаңыз. Қалың топтан қашқыңыз келсе, жұмыс күндері таңертең барған жөн.
Тарихқа қызығатындар Бурса қаласына баруы керек, өйткені бұл қала — Осман империясының алғашқы астанасы. Мұнда Көк мешітті тамашалап, Улудаг тауына көтерілуге болады. Көктемде тау шыңында әлі қар жатады, сондықтан жылы киім алуды ұмытпаңыз.
Тыныш демалысты қалайтындарға Ханзада аралдары ұнайды. Мұнда ең ыңғайлы көлік — велосипед, оның жалға алу бағасы ат арбаларына қарағанда әлдеқайда арзан. Демалыс күндері аралға келуші өте көп, сондықтан тағы да жұмыс күнін таңдаған дұрыс.
Рамазан айында Ыстанбұл ерекше күйге енеді. Кешкісін мешіттер жарқыраған шамдармен безендіріліп, Сұлтанахмет пен Эйюп сияқты аудандарда тегін ауызашар дастархандары жайылады. Адам көп жиналатындықтан алдын ала келу керек.
Күндіз дәмханалар мен мейрамханалар әдеттегідей жұмыс істейді, бірақ адам жүретін жерлерде әдеп сақтап, тамақ жемеген абзал. Түркияда Наурыз тойланбайды, бірақ бұл көктем мезгілін қызықсыз өткізесіз деген сөз емес. Ең бастысы — сапарды алдын ала жоспарлап, маусым ерекшеліктерін ескеру.
Чехия
Ауа температурасы: +5…+15°C.
Көктемде Прага ерекше әдемі болады. Карл көпірі, Прага бекінісіне, жайлы кафелер мен жергілікті сыра — көктемнің келуін тойлауға басқа не керек? Егер қала сыртына шығып келемін десеңіз, Чески-Крумловтың ортағасырлық атмосферасын сезініп қайтыңыз. Тағы бір нұсқа — әйгілі термалды Карловы Вары курорты. Мұнда әсем архитектураны тамашалап, ыстық емдік бұлақтарға сүңгіп, жергілікті вафлиден дәм татуға болады. Ал табиғатты сүйетіндер үшін Чехиядағы ең әдемі ұлттық парктердің бірі — Чехия Швейцариясы тамаша таңдау болмақ. Бұл жерде таңғажайып жартастар, терең шатқалдар мен Еуропадағы ең үлкен табиғи құмтас аркасы — Правчицкие қақпасы орналасқан.
Наурыз — отбасылық мейрам ғана емес, сонымен қатар саяхаттап, жаңа жерлер мен мәдениеттерді тануға мүмкіндік беретін ерекше уақыт. Тамаша жағажайларды, тарихи қалаларды немесе табиғатқа жақын болуды таңдасаңыз да, ең бастысы — сапарыңызды алдын ала жоспарлап, елдің ерекшеліктерін ескеру. Әрбір мекен өзіндік айрықша атмосфера ұсынады: дәстүрлі мерекелер, бірегей тағамдар, көктемнің сұлулығы мен керемет эмоциялар. Демалысыңызды керемет өткізіңіз!
Cуретті салған Ольга Цай.
